Alman Ekonomisi ve Gıda Krizi

Köşe Yazarları - 30.04.2022 - 9:05

Almanya’da enflasyon oranı, Ukrayna savaşı ve artan enerji fiyatları nedeniyle Nisan ayında şaşırtıcı bir şekilde yükseldi. Yüzde 7,4’lük artış ile 1981 sonbaharından bu yana görülen en yüksek seviyede.

Federal İstatistik Dairesi tarafından ön hesaplamalara dayalı olarak bildirildiği üzere, tüketici fiyatları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7,4 daha yükseldi.

Bu iki Almaya’nın birleşmesinden sonraki en yüksek seviyeydi.

Eski federal eyaletlerde, 1981 sonbaharında benzer şekilde yüksek bir enflasyon yaşanmıştı.

Reuters tarafından yapılan bir ankete katılan ekonomistler, Nisan ayı için yüzde 7,2’ye kadar hafif bir düşüş bekliyorlardı.

Fakat Mart ayında enflasyon, özellikle artan enerji fiyatları nedeniyle yüzde 7,3’e yükselerek ekonomistleri şaşırttı.

Rusya’nın Şubat sonunda Ukrayna’ya saldırması, aylardır yükselen petrol ve gaz fiyatlarını aşırı derecede yükseltti ve gıda fiyatları da hızla yükselerek kontrol edilemez durumda.

Birçok şirket, artan maliyetlerden kendileride etkilendikleri için ürettikleri mallarına zam yapmak istiyorlar.

Ekonomistler fiyat artışının başlangıçta tahmin edilenden daha uzun sürebileceği endişesini taşımayı başladılar.

Yüksek enflasyon oranları, tüketicilerin satın alma gücünü oldukça azalttığı biliniyor.

Federal hükümet, enflasyonun bu yıl ortalama yüzde 6,1 olmasını bekliyordu fakat enflasyon bu yılın ilk aylarında zirve yapmış durumda. 1981’den bu yana en yüksek seviyeye ulaşmış gözüküyor.

Ekonomi Bakanı Habeck, “Ekonomimiz için riskler çok açık” dedi: “İki yıllık korona pandemisinden sonra, Ukrayna savaşı yeni bir ekonomik yük getiriyor dedi.

Hükümet diğer şeylerin yanı sıra, yakıt üzerindeki enerji vergisini üç aylığına düşürmeye ve ailelere ve düşük gelirlilere destek sağlamaya karar verdi fakat daha ciddi bir adım atılmadı.

Nisan enflasyonu yüzde % 7,4 olarak gözüküyor.

Ailelere bunun faturası olarak aylık 400 Euro ek bir yük getireceği hesaplanıyor.

Ekonomistler daha krizin başındayız ilerideki aylarda bunun acısına daha çok hissetmeye başlanacağını söylüyorlar.

Şeker fiyatları Şubat ayından bu yana yüzde 6,7 arttı. Yine hükümet asgari ücreti Ekim ayında yükseltmeyi planlıyor.

Batı Avrupa’daki domuz kesimi sıkıntısı nedeniyle et fiyatları yüzde 4,8 artarak şimdiye kadarki en yüksek seviyesine ulaşmış durumda.

Süt ürünleri Şubat ayına göre yüzde 2,6 daha pahalı.

Ne de olsa buğdaydan sonra en önemli temel gıda olan pirincin fiyatı bu yıl şu ana kadar pek artmadı.

Bunun sebebi ise en azından Asya’daki gıda durumunun dünya piyasasında belirli bir rahatlama sağlamış gibi.

Arjantin ve Avustralya’daki iyi buğday hasadı, Rusya ve Ukrayna’dan gelen kayıp miktarların kısa vadede yerine konabileceğine dair umut veriyor.

Uzmanlar, Ukrayna savaşı sonucunda Rusya’dan üç milyon, Ukrayna’dan ise dört milyon ton daha az buğday ihraç edileceğini tahmin ediliyor.

Rusya ve Ukrayna birlikte dünya tahılının üçte birinden fazlasını sağlıyor. Rusya en büyük buğday ihracatçısıdır.

Afrika ve Asya Ekonomileri

Mısır ekmek fiyatlarını sübvanse ediyor Mısır büyük ölçüde buğday ithalatına bağımlı bir ülke.

Talebin yarısından fazlası yurtdışından, çoğu Rusya ve Ukrayna’dan karşılanıyor.

Kahire’deki hükümet, ekmeğin kıt ve pahalı hale geleceğinden korkuyor ve önlem olarak Uluslararası Para Fonu’ndan (IMF) yardım istedi.

Hükümet Halkın protestosundan korkuyor.

Daha önce 1977’de Mısır’daki en büyük ekmek zammı protestolarında çok sayıda insan ölmüştü.

Mısır ve Mağrip ülkelerindeki Arap Baharı ise kısmen yüksek ekmek ve gıda fiyatları ile tetiklenmişti.

Lübnan’daki durum özellikle berbat ve çok kötü. Son zamanlarda pek çok süpermarkette un kalmadı. Buğday stoklarının sadece birkaç hafta dayanacağı söyleniyor. Buğday ithalatının yüzde 60’ını Rusya ve Ukrayna’dan sağlayan ülkede, 2020 yılında Beyrut limanında meydana gelen patlamada ana hububat depoları yerle bir olmuştu.

Irak ve Sudan’daki protestolar Gıda krizini doruğa çıkarmış durumda.

Tunus’da ise unlu mamuller için şimdiden unu karneye bağlandı.

Irak’ta, Sudan’da çok sayıda insan gıda sıkıntısı nedeniyle sokaklara döküldü ve yüksek sesle protesto ettiler ve ediyorlar.

Gıda krizi Güneydoğu Asya’daki Sri Lanka’da bile hissediliyor. Birçok yerde artık süt ve un yok. Yiyecekler karneyle dağıtılıyor, insanlar 30 derecenin üzerinde sıcakta saatlerce kuyrukta bekliyorlar. Sri Lanka ülkede olağanüstü hal ilan etti ve IMF’den yardım istedi.

FAO, Batı Afrika’da gıda krizinden korkuyor BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Ukrayna savaşı nedeniyle özellikle Yakın ve Orta Doğu ve Afrika’nın bazı bölgelerinde gıda krizleri ve hatta kıtlık konusunda uyarıda bulunuyor.

BM Dünya Gıda Programı (WFP) sözcüsü, Sahel bölgesi ve Batı Afrika’daki yaklaşık 40 milyon insan için gıda arzının güvence altına alınmadığını söyledi. Oxfam ve World Vision da dahil olmak üzere birçok uluslararası yardım kuruluşuna göre, Batı Afrika’da 27 milyon insan zaten açlık çekiyor. Haziran ayına kadar buna 11 milyon insanda eklenebilir deniliyor.

Eritre tek başına şimdiye kadar tamamen Rusya ve Ukrayna’dan buğday ithalatına bağımlı durumdaydı.

Bu yıl ülkede yüzde 20 gıda fiyatları zamlandı.

FAO’ya göre, Batı Afrika’da gıda fiyatları son yıllarda yüzde 30’a kadar arttı. Kuraklık, sel, askeri çatışmalar ve korona salgını tahıl kıtlığını şiddetlendirdi.

FAO, gıda fiyatlarının bu yıl yüzde 20 üzerinde artacağından endişe ediyor, korkuyor.

Küresel gıda fiyatları şimdiden rekor seviyelerine çıkarak rekor kırıyor.

FAO tarafından 1990 yılında tanıtılan endeks Mart ayında zirveye ulaştı. BM kuruluşu, Şubat ayına kıyasla yüzde 12,6’lık dikkate değer bir artış kaydetti. Endeks, temel gıda ürünleri olan tahıllar, et, süt ürünleri, yemeklik yağ ve şekerin ortalama fiyatlarındaki aylık değişimler hesaplanıyor.

En çok bitkisel yağ fiyatları arttı.

Özellikle yüksek ayçiçek yağı fiyatı nedeniyle, Mart ayında Şubat ayına göre yüzde 23’ün üzerinde daha pahalıya mal oldu.

Ancak hurma, soya fasulyesi ve kolza yağı fiyatları da yükseldi – buna ek olarak yüksek petrol fiyatları da körüklendi.

FAO endeksine göre, Ukrayna savaşı nedeniyle tahıl fiyatı Şubat ayına göre yaklaşık yüzde 17 arttı.

Mısır fiyatlarındaki artış daha da yüksek.

İki tür tahıl, bir önceki aya göre yüzde 19’un üzerinde daha pahalıya mal oluyor. Rusya ve Ukrayna birlikte son üç yılda küresel buğday ihracatının yüzde 30’unu ve küresel mısır ihracatının yüzde 20’sini sağlıyordu.

Dünya gıda fiyatları ve enerji fiyatları en çok gelişmemiş ülkeleri etkiliyor. Tabi bunun faturası dar gelirli insanlara kesiliyor.

Küresel ekonomiye yön verenler arka planda ne çeviriyorlar bilinmiyor fakat geliri düşük olanlar çok sıkışmış durumda.

Hani derler ya: Yakarsa Dünyayı Garipler Yakar.