Cüzzam Tedavi Edilebilir Bir Hastalıktır

Kötü hijyen koşulları ve yetersiz beslenme Cüzzama yakalanma riskini arttırıyor

Aksaray Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Funda Kemeriz, son yıllarda yeni vakalar olsa da ülkemizin Dünya Sağlık Örgütü’nün lepra için belirlediği eliminasyon hedefini (prevalansın 10.000’de 1 vakanın altı) sağladığını vurgulayarak, Cüzzam’ı (Lepra) yı anlattı.

Kemeriz; “Cüzzam hastalığı olarak bilinen Lepra, Mycobacterium leprae isimli bakterinin neden olduğu kronik bir enfeksiyon hastalığıdır. Lepra, tüm yaş grubundaki insanları etkileyebilir. Lepra erken tanı ile tamamen tedavi edilebilir bir hastalıktır.

Her hastalıkta olduğu gibi Cüzzamda da erken tanının yeri çok önemli. Erken tanı ile hastalığın ileri evrelerde neden olduğu şekil bozuklukları ve sakatlıklar tamamen önlenebilir. Ülkemizde ve dünyada Lepra (Cüzzam) tedavisi ücretsiz olarak yapılmaktadır.

Lepra basilinin tek kaynağı insandır. Lepranın bulaşması; oral ve nasal damlacık yolu ile olmaktadır. Bariyeri sağlam deri yolu ile bulaş olmaz. Hastalığın yayılımı için bulaştırıcı, yatkınlığı olan kişi ve yakın temas 3 önemli faktör olup; kötü hijyen koşulları, yetersiz beslenme, çocuk yaşta olmak, hasta ile uzun süreli temas yayılımı kolaylaştırmaktadır. Lepra, gelişmekte olan ülkelerin sağlık sorunudur.

Mikroorganizma vücuda girdikten sonra belirtiler hemen ortaya çıkmaz, kuluçka süresi ortalama 5 yıldır (2-30 yıl). Cilt lezyonları tek veya birden fazla olabilir ve lezyonlar çevresindeki ciltten daha soluk renkte görünmektedir. Bazen lezyonlar kırmızı veya bakır renginde de olabilir. Farklı cilt lezyonları görülebilir. Duyu kaybı ise lepranın tipik bulgusudur, iğne ile ve/veya hafif dokunma ile duyu kaybı tespit edilebilir” dedi.

CÜZZAM’IN ÇEŞİTLERİ VE TANISI

Kemeriz; Hastalık, klinik bulgulara göre Indetermine lepra, Tüberküloid lepra, Lepramatöz Lepra ve Borderlayn Lepra olarak sınıflandırılmaktadır.

Indetermine Lepra: Daha çok çocuklarda bacak ve kalçalarda beyaz lekeler şeklinde görülür. Çoğunlukla kendiliğinden iyileşir.

Tüberküloid Lepra: Bağışıklık sistemi sağlıklı kişilerde görülür. Esas olarak çevresel sinirleri ve deriyi tutar. Basil, kol ve bacaklarda bulunan çevresel sinirlere yerleşir; sinir fonksiyonunu bozar ve duyu kayıplarına yol açar. Deri lezyonları yaygın değildir. Basil sayısı çok az olduğundan bulaştırıcılık düşüktür. Bu tipin prognozu iyidir.

Borderlayn Lepra: Tüberküloid lepra ile Lepramatöz lepra arasında yer alan ara formdur, diğer klinik formlara geçiş olabilir.

Lepramatöz Lepra: Bağışıklık sistemi zayıf kişilerde görülür. Başlangıç ve gidişi sinsidir. Belirtileri arasında burun tıkanıklığı, burun kanaması, saç dökülmesi, kaş ve kirpik dökülmesi, burun tabanında çökme, diz ve dirsekte lezyonlar görülür. Tedavi edilmezse basil sinirleri tutarak el ve

bacaklarda duyu kayıpları ve şekil bozukluklarına yol açar. Buna bağlı felç ve sakatlıklar görülür. İç organ tutulumları görülebilmektedir.

CÜZZAM’IN (LEPRA) TEDAVİSİ

Dermatoloji Uzmanı Kemeriz; “Lepra, erken tanı konulduğunda tedavisi kesin olarak yapılabilen bir hastalıktır. Erken tanı ve tedavi ile kalıcı sakatlıkların oluşması önlenebilir. Tedavide, Dünya Sağlık Örgütü’nün uyguladığı çoklu ilaç tedavi protokolü uygulanır ve 6-24 ay gibi bir sürede tedavi edilebilir. Klinik form ve basil yoğunluğuna göre tedavi protokolü ve tedavi süresi belirlenmektedir. Tedavi oldukça etkili, yan etkileri az ve tekrar görülme riskinin düşük olduğu bir rejimdir.