Şizofreni Hastalarına Tiyatro Terapisi

Aksaray’da, Türkiye’de ilk defa gerçekleştirilen tiyatro terapisiyle tedavi gören şizofreni hastaları iyileşme yolunda hızla ilerliyor.
30 şizofreni hastasının bulunduğu Aksaray Devlet Hastanesi Toplum Ruh Sağlığı Merkezi’nde tiyatro eğitimi aldıktan sonra oyunculuk yapan hastalar, hastalıklarını tiyatroyla yenmeye çalışıyor. Birçok tiyatro oyunu sergileyen ve skeçler hazırlayan hastalar, çeşitli illerde özel olarak tiyatro gösterisine çıkıyor. Halktan ve yakınlarından büyük ilgi gören şizofreni hastaları, artık ilk günkü gibi ilaç bağımlısı olmadan iyileşme yolunda ilerliyor.

“AMACIMIZ ŞİZOFRENİ HASTALARINI TOPLUMA KAZANDIRMAK”
Tiyatroya yakınlığıyla hastalarda bir deney yapmak istediğini ve olumlu sonuçlar aldığını belirten Aksaray Devlet Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Basri Köylü, artık hastalarına tiyatro gösterisi yaptırarak terapi şeklinde tedavi uyguladıklarını söyledi. Kendisinin tiyatroya ilgisi olduğunu ve ilk olarak hastalarına tiyatro eğitimi vererek tedaviye başladığını dile getiren Psikiyatri Uzmanı Köylü, amacının halk tarafından dışlanan şizofreni hastalarını yeniden topluma kazandırmak olduğunu söyledi.
Hastalara verdiği eğitimlerin ardından her hastaya farklı bir rol vererek tiyatro gösterilerine başladığını belirten Dr. Köylü, tiyatro gösterilerini her zaman canlı tuttuğunu kaydetti. Hastaların hem eğlendiğini hem de terapi gördüğünü dile getiren Dr. Köylü, “9 aydır burada görev yapıyorum. Aynı zamanda tiyatroyla uğraşıyorum. 7-8 ay önce burada deneysel bir çalışma, daha doğrusu sosyal sorumluluk projesi yürütmeye başladım. Şizofreni hastalarına terapi anlamında tiyatro çalıştırıyorum. İlk başladığım dönemde bir model yoktu. Çalışmalara başladıktan kısa bir süre sonra hastalarda ciddi anlamda iyileşme ve düzelmeler olduğunu fark ettik. Bunun üzerine bu çalışmayı devam ettirmek istedik. Devam ettikçe de bu iyileşmelerin daha da iyiye gittiğini gördüm. Daha sonra tiyatro terapisi daha da gelişti ve Aksaray başta olmak üzere birçok ilde gösterilere katıldık. İzleyicilerden çok güzel tepkiler aldık. Hastalar, aileleri, hastaların bağlı bulunduğu bakım görevlileri hastalardaki iyileşmeyi fark ettiklerini ve bu çalışmanın devam etmesi gerektiğini söylediler. Bizde elimizden geldiği kadar devam ettirmeye çalışıyoruz. Ancak biraz zor şartlar altında bu çalışmaları yürütüyoruz” dedi.

“TİYATRO TERAPİSİ TÜRKİYE’DE BİR İLK”
Şizofreni hastalarının toplumdan dışlanan insanlar olduğunu ifade eden Dr. Basri Köylü, “Şizofreni hastaları toplumdan dışlanan, kendilerine yönelik ön yargılar ve kötü imajları olan hastalardır. Bu hastalarımızın kötü imajının ortadan kalkmasını istedik. Bunun için de bu çalışmayı önemsiyoruz. Gösterilerimizin sonunda birçok izleyici hastalarımıza kadar gelip, ‘Biz bu hastaları böyle bilmiyorduk’ deyip hastalarımıza sarıldılar” şeklinde konuştu.
Doğaçlamalarla eğitimlere başladığını söyleyen Dr. Köylü, “Eğitimlere onlara doğaçlamaları öğreterek başladım. Bu doğaçlamaları daha sonra skeçlere dönüştürerek eğitimime devam ettim. Bu skeçlerin temposunu, enerjisini özellikle yüksek tuttum. Çünkü bu hastalarımız çabuk sıkılan ve çabuk yorulan insanlar. Onların dikkatlerini ve ilgisini sürekli canlı tutmak gerekiyordu. Skeç aralarına da müzik ve danslı şovlarla birleştirdim. Bu yüzden hastalarımız hiç sıkılmadı, sıkılmıyorlar, keyifle yapıyorlar. Buradaki amacımız şizofreni hastalarına toplumun dikkatini çekmek, farkındalığı artırmak. Bu hastaların sosyalleşmesini, topluma kazandırılmasını sağlamak. Bu hastalarımızın kendilerini ifade etmelerini sağlamak. Ayrıca bu hastalarımıza sadece ilaç tedavisi değil, sosyal ve sanatsal çalışmalarla destek, tedavi etmek gerektiğini vurgulamak istedik. Tiyatro faaliyeti toplum ruh sağlığı merkezlerinde Türkiye’de bir ilk olan çalışma. Türkiye’ye bir örnek olmasını sağlamak istiyoruz. Tiyatro ile şizofreni hastalarımız gerçekten çok mutlu” diye konuştu.

“TİYATRO BİZİ YENİDEN HAYATA BAĞLADI”
Hastanede şizofreni tedavisi gören Çapan Altınsoy (41), 4 yıldır toplum ruh sağlığı merkezinde tedavi gördüğünü belirterek, tiyatro terapisi ile yeniden canlandıklarını söyledi. Altınsoy, “Tiyatro eğitimi alma başladıktan sonra sağlığımızda ve hayatımızda bazı değişmeler oldu. Özellikle tedavimiz çok iyi ilerledi. Ben günde 8 hap içerken şu anda 5 hap içiyorum. Tiyatro bizi çok olumlu yönde etkiledi. Çok şeyler kazandırdı. Özellikle özgüvenimiz yerine geldi. Topluma karışır olduk. Hap içip köşede uyumaktansa bu şekilde faaliyetlerle yeniden canlandık. Bu da bizim için ciddi bir ilerleme sağladı. İnsanlarla ilişkilerimiz, sosyal yapılarımız daha da farklılaştı. Agresifliğimiz gitti, sinir sistemimiz düzeldi. Hangi birini sayayım ki, tiyatro bizlere çok şey kazandırdı. Çok mutluyum, huzurluyum. Tiyatro eğitiminin de devam etmesini istiyorum. Bu terapi de maddi yönden sıkıntılar çekiyoruz. Hiçbir yerden destek alamıyoruz” dedi.

“ARTIK BİR ŞEYLER YAPMAKTAN ZEVK ALIYORUZ”
Bir diğer şizofreni hastası olan Sıdıka Dolunay (33) ise, artık eskisi gibi günlerini uyuyarak geçirmediğini belirterek, “Ben önceleri çok içime kapalı biriydim. Tiyatro terapisi ile açıldım. Çok uyuyordum, kimseye katılamıyordum. Oynuyoruz, gülüp eğleniyoruz. Çok mutluyum, buradan da gitmek istemiyorum” dedi.
Şizofreni hastası Hasan Köksal (51), “Tiyatroya başlamadan önce bitkin bir haldeydik. Tiyatro bize çok şey kazandırdı. Tiyatromuzun devam etmesini istiyoruz. Tiyatro kapsamında skeçlerimiz var. Eğlence programlarımız var. Bunlar bize moral veriyor. Artık bir şeyler yapmaktan zevk duyuyoruz” şeklinde konuştu.
Tansel Ada (35) da 3 yıldır tedavi gördüğünü belirterek, “Şizofreni tedavisi görüyorum. 8 ay öncesine kadar topluma karışamaz haldeydim. Kendimi iyi ifade edemiyor, sosyalleşme sıkıntım vardı. Ama tiyatro ile hastalığımı yendiğimi düşünüyorum. Şimdi daha sosyalim, kendimi daha iyi ifade edebiliyorum” ifadelerini kullandı.
Doğan Altınalan (48), tiyatronun tedavi sürecine daha çabuk adapte olmalarını sağladığını ifade ederek, “Tiyatro tedaviye daha yakın olmamı sağladı. İnsanlarla barışık olmamı sağladı” dedi.

“TÜM HASTALAR BİR KÖŞEDE UYURDU”
Hasta bakıcısı Hanife Özkanlı ise hastaların daha önceleri sürekli bir köşede uyuduklarını belirterek, “Şizofreni hastalarımızın tiyatro terapisi ile moralleri çok düzeldi. Benim 3 hastam vardı, yemek saati gelmesine rağmen yemek yediremezdim. Biri bir köşede, diğeri başka bir köşede uyurdu. Yemek yediremezdim. Tiyatro terapisinden sonra hastalarımız yemek yemeye de başladı, moralleri de düzeldi. Kimseyle sohbet etmezlerdi. Hepsi bir köşede uyurdu. Şimdi ise bizimle bile sohbet ediyorlar” ifadelerini kullandı.